Tên di sản : Đình – Đền thôn Đắc Châu
Tỉnh/Thành phố : Thanh Hóa
Loại di tích :
Di tích lịch sử
Sô quyết định : Số 183/QĐ - UBND
Giới thiệu
Từ xa xưa, đền Đắc Châu thờ hai vị: Trung Quốc tôn thần và Thủ Na tôn thần xây dựng ở nội đê song do biến thiên lịch sử, đến thời Lê Hiển Tông niên hiệu Cảnh Hưng năm đầu (1740), thì do nạn lụt phá hủy một phần di tích, đền huyển vào giữa làng Đắc Châu nên gọi là Đình – Đền Đắc Châu. Đền – Đình vẫn thờ hai vị như cũ song về kiến trúc có bổ sung gồm 1 ngôi 3 gian phía sau gọi là chính tẩm (hay Thượng điển) là nơi thâm nghiêm thờ 2 vị và ngôi tiền đường 5 gian dùng vào tế lễ trong các kì lễ hội, còn những ngày là nơi hội họp của làng. Do biến thiên lịch sử, ngôi chính tẩm bị sụp đổ. Hiện còn ngôi tiền đường 5 gian được xây dựng công phu gồm 3 gian là kiểu cổ, trước sau có cột đá là trạm trổ tinh vi. Hai gian 2 bên hồi xây cuốn cót cũng làm nơi sinh hoạt cho tiện lợi.
Đình – Đền xây cất trên thửa đất số 403.
Đình – Đền xây dựng hướng Nam lệch Đông 15 độ. Diện tích xây dựng gồm: 1 đình – đền 5 gian: sân lát gạch có tường xây xung quanh, cổng có 2 cây cột nanh chính và 4 cây cột trụ 4 góc.
Bài trí đồ thờ: Trên giữa đỉnh đền “Thánh cung vạn tuế” nghĩa là Đức Thánh muôn năm.
Chính giữa là long ngai giao ỷ thần vị của hai vị cùng 2 bình hương 2 vị tiếp đến là biển thờ “thượng đẳng” giữa có ý đặt hòm sắc, giữa phía trước có bình hương đã cổ. Bình hương Hội đồng 2 bàn đặt 2 hộp đài đựng đai của 2 vị, chính giữa có hòm đựng y phục của 2 vị.
Đặc biệt, đồ thờ còn 2 lư hương bằng đồng, đôi hạc đòng, 2 giá chúc bản đề gián chúc văn khi tế lễ cùng các đồ thờ khác như mâm mịch, mâm bồng, bộ đài lớn, bộ đài nhỏ, ống hương, ống hoa…
Trong đình – đền còn lưu giữ 1 cỗ kiệu bát cống (8 người khiêng) còn tương đối nguyên vẹn theo kiểu kiến trúc cuối Lê đầu Nguyễn kèm theo có tàn, tán, lộng, quạt. Hiện còn 3 bia đá cổ (chưa dịch) các đồ thờ khác bằng đá như con trống đá hình dê, hình ngựa các đế tàn, đế lộng bằng đá.